Veel Nederlanders zijn niet op de hoogte van het feit dat de UNESCO World Heritage List negen Nederlandse erfgoederen bevat. De afgelopen jaren is er meer publiciteit geweest en inmiddels zijn de Waddeneilanden toegevoegd en de grachtengordel van Amsterdam. De lijst van Nederland ziet er als volgt uit:
– Schokland, vroeger een eiland in de Zuiderzee. Toegevoegd in 1995;
– Stelling van Amsterdam, stelsel van forten en sluizen. Toegevoegd in 1996;
– Kinderdijk-Elshout, 19 windmolens. Toegevoegd in 1997;
– Historische stad en haven van Willemstad, Curacao. Toegevoegd in 1997;
– Ir. D.F. Woudagemaal, stoomgemaal. Toegevoegd in 1998;
– De Beemster Polder, droogmakerij landschap uit de 17e eeuw. Toegevoegd in 1999;
– Rietveld Schröderhuis, woonhuis geheel gerealiseerd volgens De Stijl. Toegevoegd in 2000;
– Waddeneilanden, getijdenlandschap. Toegevoegd in 2009;
-Grachtengordel van Amsterdam. Toegevoegd in 2010.
Met benoeming tot werelderfgoed op de UNESCO lijst is een erfgoed verplicht om kennis over gebruiken uit het verleden over te dragen aan de nieuwe generatie. Ook is het van belang dat de huidige functie intact blijft. Uit onderzoek van 2008 is gebleken dat er veel stakeholders zijn die een aandeel hebben in de Nederlandse werelderfgoederen. Dit zijn inter-, nationale en lokale belanghebbenden. Elk erfgoed heeft een zogenaamde siteholder.
Om subsidie te ontvangen voor onderhoud is een nauwe samenwerking met de overheid gewenst. Ook voor eventuele vergunningen is dit niet onverstandig. De erfgoederen hebben meer dan alleen subsidies nodig om goed onderhouden te worden. Deze inkomsten kunnen onder andere worden vergaard uit entreegelden en andere inkomsten van toeristen. In veel landen worden de werelderfgoederen gebruikt om toeristen te trekken. Dit heeft voor- en nadelen, er bestaat bijvoorbeeld een gevaar voor massa toerisme.
Tot 2009 was er in Nederland alleen cultureel gerelateerd erfgoed. Dit trekt voornamelijk toeristen die geïnteresseerd zijn in cultuur. Qua ligging, is het meeste erfgoed gunstig gesitueerd namelijk in het westen van het land. Hier is de hoogste intensiteit van toerisme.
Toch zijn er ook overeenkomsten in de belangen van de stakeholders. De meeste willen meer toeristen en dat deze langer blijven. Nu is het vaak zo dat mensen op een toer zijn en ‘even’ langskomen. De boodschap kan op deze manier niet goed worden overgebracht. Ook geven de stakeholders aan meer geld nodig te hebben voor het behoud van het erfgoed. Op het moment zijn er diverse brochures te verkrijgen over de werelderfgoederen. Verschillende stakeholders hebben een eigen brochure. Deze brochures zijn niet herkenbaar, en niet elke stakeholder lijkt tevreden met de brochures.
Om de UNESCO werelderfgoederen in Nederland goed te behouden en hun functie als werelderfgoed te doen uitvoeren is een goede communicatie nodig tussen de stakeholders. Het initiatief zou kunnen komen vanuit het ministerie van OC&W. Het huidige RACM (Rijksdienst voor het cultureel erfgoed) zou een grote rol kunnen spelen in de communicatie. Door een samenwerking tussen de VVV’s en de ANWB zouden de werelderfgoederen in Nederland beter op de kaart kunnen worden gezet. Met gezamenlijke marketing en promotie zullen de erfgoederen in Nederland herkenbaar worden. Een goed voorbeeld hiervoor zijn de nationale parken in de USA. Er is een herkenbare overeenkomst in het promotiemateriaal voor de parken. Met een betere samenwerking kunnen regels beter worden nageleefd en eventueel subsidiegeld kan sneller worden afgehandeld. Om het verblijf van de toeristen te verlengen zijn lokale ondernemers nodig, die aanvullende service kunnen aanbieden zoals, horeca gelegenheden en souvenirshops. Dit kan ook de tevredenheid van de verschillende soorten toeristen vergroten.
De resultaten zijn van een onderzoek uit 2008: World Heritage Sites in the Netherlands, An analysis of the current situation and a proposal for future strategies. De Waddeneilanden waren destijds nog niet opgenomen op de lijst, maar niet overgeslagen in het onderzoek.
Zie ook Platform Werelderfgoed Nederland
Bron: Saskia Baltussen