Citymarketing: Battle on TV

Steden kennen al eeuwenlang uitdagingen om problemen in de omgeving het hoofd te bieden en een goede toekomst te bereiden voor hun inwoners. Dick de Jong van het bureau Brandaris Placemarketing schrijft voor Eeuw van de Stad een serie bijdragen over het nut van marketing bij de ontwikkeling van steden.

In Pakhuis de Zwijger in Amsterdam werd op 3 september door de VPRO en en IABR een mooie aftrap gedaan voor de programmering van Eeuw van de Stad. Er waren verschillende documentaires al te zien, er was een live uitzending van het radioprogramma De Avonden en er was een presentatie van programmamakers en hoofdpersonen uit de TV-documentaires. De discussie kwam al aardig los.

Zef Hemel, stadsplanner van Amsterdam, ziet Amsterdam graag als metropool, en ja dat gaat ten koste van andere steden, maar we moeten mee in de competitie van de grote steden. Hij vindt dat we moeten kiezen in Nederland om in de race te blijven, en in zijn geval moeten we dan kiezen voor het groots uitbouwen van Amsterdam tot metropool.

Adriaan Geuze, landschapsarchitect bij West8, had hele andere voorstellingen. Hij ziet Blaricum als de ultieme woonplaats voor de meeste mensen en niet het wonen in een metropool. Ook benadrukte hij (terecht) dat Nederland is ontstaan als een strijd tegen het water waarin een veelheid van steden op knooppunten een belangrijke rol speelden. Een echt centrale sturing zoals vanuit het koninkijke of presidentiële Hof in Frankrijk behoort dus niet tot de Nederlandse traditie. Juist de diversiteit van de verschillende Hollandse steden zorgde voor kracht en handel. De groei werd door de overheid tot nu toe vooral verdeeld over de steden.

De programma’s van Eeuw van de stad gáán ergens over. Gisteren is dat nog eens bevestigd in de zeer positieve recensie van Hans Beerekamp in het NRC. De aanleiding was de inmiddels uitgezonden documentaire Amsterdam make-over 2040.

En wat zien we zoal voorbij komen als thema’s in de programmering van Eeuw van de Stad?

Groei
De grote steden groeien maar door, terwijl er tegelijkertijd ook bevolkingskrimp aankomt. In Zuid-Limburg, Oost-Groningen en Zeeuws-Vlaanderen is de krimp al aan de orde van de dag. En dat betekent dat er andere tijden aankomen waarin er minder gebouwd wordt. Parkstad Limburg heeft bijvoorbeeld al flink wat woningbouwplannen teruggetrokken. En er is door de krimp minder draagvlak voor voorzieningen als scholen. Provincies noemen krimp echter als nieuwe groei, een mogelijkheid om te herstructureren. Het landschap wordt niet meer zo belast, de files lossen op en het lerarentekort is voorbij.

Metropolen
Richard Florida is een socioloog die vooral bekend werd door zijn theorie over de ‘rise of the creative class’ uit 2002. In zijn theorie is de creatieve klasse met creatieve kenniswerkers de voorhoede van toekomstige economische groei. De afgelopen jaren hebben vele steden met een me-too reactie de creatieve klasse als speerpunt benoemd. Florida ziet groei van steden als noodzaak en gaat uit van concurrentie tussen metropolen. De Randstad waaronder Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht concurreren dan met Parijs, Londen of Frankfurt/Stuttgart.

De vraag is of deze veronderstelde concurrentie voor elke Nederlandse stad zo belangrijk is. Het antwoord is nee. De harde cijfers van het CPB geven aan dat de meeste bedrijven en bewoners verhuizen binnen hun eigen regio. Ook voor de grote Nederlandse steden is het goed om de eigen geschiedenis er eens op na te slaan. Juist in de samenwerking van de Hollandse steden zat in vroeger tijden de kracht. En willen wij wel een metropool? Is dat ook echt nodig om mee te kunnen in de wereld? Of moeten we juist investeren in de software, de keuze voor bepaalde kennisspecialisaties in een prettig en leefbaar Nederland.

Citymarketing
En dan komt citymarketing om de hoek wat mij betreft. Een discipline die uitgaat van de metafoor dat een stad aanbod en vraag aan elkaar moet koppelen om succesvol te zijn. De vragers bestaan daarbij uit bewoners/werknemers, bedrijven, studenten en bezoekers. Het gebruiken van citymarketing kan niet zonder een goed zicht op de markt en de wensen van de inwoners. Willen we wel een metropool waarin Almere en Amsterdam één geheel zijn? Willen we wel dat Rotterdam door Amsterdam wordt gekleineerd als kleinstedelijk en intolerant?

Elke stad moet zich het meest druk maken om de eigen inwoners en bedrijven in de ontwikkeling van de stad. Dat zijn de bestaande ‘klanten’. Vanuit marketing is bekend dat het moeilijker en duurder is om een nieuwe klant te verkrijgen dan een bestaande te behouden. Laten we daar veel aandacht aan besteden en laten we ons verdiepen in de wensen van onze inwoners.

Ik ben alvast zeer benieuwd naar de Tegenlicht-uitzending over Grand Paris: de president en de architect.

Klik hier voor de hele TV-programmering van Eeuw van de Stad.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *